Dodatki uzupełniające zgodne z Konsytucją.
7 grudnia 2013
Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepis Karty Nauczyciela zobowiązujący samorządy do wypłacania nauczycielom tzw. jednorazowych dodatków uzupełniających jest zgodny z konstytucją.
Jednorazowe dodatki uzupełniające to wyrównania nauczycielskich pensji. Samorządy muszą je wypłacić nauczycielom, jeśli na swoim terenie wydały w ciągu roku na ich wynagrodzenia mniej niż wynika to z tzw. średniego wynagrodzenia, określonego w ustawie Karta Nauczyciela.
Pięcioosobowy skład orzekający, uznał, że artykuł 30a ustęp 3 Karty Nauczyciela (nakazujący wypłatę dodatku uzupełniającego dla nauczycieli) jest zgodny z artykułem 167 ustępy 1 i 4 konstytucji. Zapisano w nich, że samorządom zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań, a zmiany w zakresie zadań powinny być uwzględnione w podziale dochodów.
Uzasadnienie wyroku pozwala na sformułowanie stwierdzenia, iż, środki niezbędne na średnie wynagrodzenia nauczycieli, o których mowa w art.30a ust. 8, wraz z pochodnymi od wynagrodzeń, środki na odpis na ZFŚS, oraz środki na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli, o których mowa w art. 70a ust. 1, zagwarantowane są przez państwo w dochodach jednostek samorządu terytorialnego!.
W województwie mazowieckim w 2012 roku na dodatek uzupełniający wydano ponad 18 mln zł. Najwięcej na dodatki przekazały powiaty: radomski (blisko 1,6 mln zł), następnie siedlecki 1,34 mln zł oraz prawie 1,1 mln zł, władze z gmin naszego powiatu (bez powiatu, jako JST) w tym: 11,4 tys. zł dla nauczycieli stażystów (w 5 gminach), 41,7 tys. zł dla kontraktowych (6 gmin), 213,7 tys. wypłacono nauczycielom mianowanym (6 gmin) oraz 829 tys. zł dyplomowanym (wszystkie 8 gmin).
Dane dotyczące roku 2013 poznamy najwcześniej w lutym, po wypłaceniu do 31 stycznia „dodatków” za bieżący rok.
Wypłata dodatku budzi szereg kontrowersji społecznych, których można łatwo uniknąć. Podpowiadamy samorządom, że wystarczy planując budżet na kolejny rok, właściwie oszacować wysokość dodatków do pensji zasadniczej, aby nie płacić wyrównania.
W tym celu władze JST (raczej nie nasze) wprowadzają np. indywidualne toki i programy nauczania czy specjalny dodatek motywacyjny. Żeby go dostać, trzeba spełnić szereg wymogów, np. organizując dodatkowe zajęcia poświęcone rozwijaniu zdolności. Władze np. Przemyśla analizują zatrudnienie i wynagrodzenia nauczycieli przy pomocy specjalnego programu.
Podjęte działania pozwalają na racjonalne gospodarowanie subwencją oświatową i płacenie nauczycielom za realizację faktycznie przepracowanych godzin na rzecz społeczności szkolnej, a nie wypłaty każdemu po równo – zgodnego z prawem, ale spornego dodatku.